Dla większości ludzi pokrzywa jest uciążliwym chwastem, które ciężko wyplenić. Jednak… jej właściwości wspomagające zdrowie poznano już w starożytności.
Wielki lekarz Hipokrates pisał o możliwościach wykorzystania jej w terapiach, podobnie jak Dioskurides. Pokrzywę stosowano wówczas jako środek na tamowanie krwotoków. Uważano wtenczas, że tak jak wszystkie rośliny lecznicze, również i pokrzywa jest obdarzona magiczną, nadzwyczajną mocą. Z jej włókien wyplatano tkaniny, które miały chronić użytkownika przed chorobami i zabezpieczać jego duszę przed złymi siłami.
GDZIE MOŻEMY NAPOTKAĆ POKRZYWĘ?
Roślina wymaga ziemi próchniczej, bogatej w składniki pokarmowe. Dobrze jej się rośnie w ziemiach piaszczysto-gliniastych.
Pokrzywę spotkamy w strefach umiarkowanych na całym świecie.
ALE CO WARTOŚCIOWEGO JEST W POKRZYWIE?:
makro- i mikroelementy:
- magnez, fosfor, wapń, siarkę, żelazo, potas, jod, krzem, sód;
- witaminy: A, K, B2, C;
- związki aminowe i garbnikowe
- kwas pantotenowy (witamina B5)
- kwasy organiczne (m.in. mrówkowy, glikolowy, glicerolowy)
- olejki eteryczne, sole mineralne, chlorofil, serotonina, histamina, acetylocholina, karotenoidy, fitosterole, flawonoidy.
KILKA PRAKTYCZNYCH ZASTOSOWAŃ OWEGO PARZĄCEGO „CHWASTU”:
W MEDYCYNIE:
- wewnętrznie stosuje się wyciągi wodne w schorzeniach dróg moczowych, obrzękach, nieżytach żołądkowo-jelitowych, zaburzeniach metabolicznych, niedokrwistości, w początkowym stadium cukrzycy, chorobie reumatycznej.
- zewnętrznie stosuje się napary do płukania jamy ustnej i gardła, do okładów i przemywania skóry w stanach zapalnych oraz owrzodzeniach.
W KOSMETYCE:
- z młodych liści pokrzywy otrzymuje się chlorofil, którego używa się w produkcji kosmetyków, mydeł. Występuje jako składnik kremów, płynów kosmetycznych przeznaczonych do pielęgnacji skóry tłustej.
Natomiast kąpiele i parówki w dodatkiem pokrzywy mają działanie tonizujące i oczyszczające skórę.
Odwar z korzenia pokrzywy wykorzystywany jest do pielęgnacji włosów, wzmacnia je, zwalcza łupież i łojotok.
INNE ZASTOSOWANIE:
- jako czerwony barwnik – ze zbieranych jesienią łodyg pokrzywy uzyskuje się czerwony barwnik.
- całą roślinę wykorzystuje się jako barwnik farbujący na kolor szarozielony.
- dodatek pokrzywy do paszy dla kur, zwiększa ich nośność.
I JESZCZE W KUCHNI:
- młode listki pokrzywy można wykorzystać jak szpinak
- młode listki mogą służyć jako dodatek do sałatek wiosennych.
- sok z młodych liści pokrzywy jest wiosennym środkiem wzmacniającym, stosowanym również do kuracji odtruwających, wzbogaca organizm w witaminy i sole mineralne.
- gotuje się z pokrzywy zupę.
- napar z pokrzywy z powodzeniem zastępuje herbatę.
- roślina jest naturalnym barwnikiem do spożywczym do makaronów i lukru.
I TU NA ZUPIE SIĘ SKUPIMY, W RAMACH CIEKAWOSTKI, PRZEPISY NA ZUPĘ POKRZYWOWĄ:
„Zupa zielona”
Składniki:
listki pokrzywy (najlepiej młode lub rwane z czubka rośliny)
cebula
ziemniaki
marchew
masło
mąka
na 2 litry zupy - jedno żółtko, szklanka śmietany (lub według uznania) i pół cytryny
sól, pieprz
Przygotowanie:
Pokrzywę sparzmy gorącą wodą, następnie drobno siekamy. Marchew trzemy na tarce o grubych oczkach, podsmażamy ją na maśle razem z posiekaną cebulą, dodajemy mąkę i dalej podsmażamy. Następnie dodajemy do garnka razem z pokrojonymi w kostkę ziemniakami i zalewamy 2 litrami wody. Gotujemy do miękkości warzyw. Potem wkładamy pokrzywę i chwilę gotujemy. Dodajemy 1 żółtko i 1 litr śmietany (18 procent). Zakwaszamy zupę cytryną, doprawiamy solą i pieprzem – do smaku.
Natomiast tu inny przepis, na „zupę pokrzywową” pasjonatki gotowania z Yorkshire, Lisy Cutcliff:
Składniki:
koszyk młodych czubów pokrzywy (przed zakwitnięciem bo potem robi się paskudna)
garść przytulii
garść czosnku niedźwiedziego
garść młodych liści mniszka
kilka suszonych grzybków (ucha bzowe)
jedną średniej wielkości cebulę
trzy pędy selera naciowego
dwa-trzy ząbki czosnku
1 łyżka oliwy
1 łyżka śmietany (tubylcy używają tzw double która ma 40-45%)
sól, pieprz i ewentualnie odrobinę kostki warzywnej do smaku
Przygotowanie:
Dobrze wypłucz zielsko eliminując "niechcianych i niepotrzebnych lokatorów" i lekko poszatkuj.
Zagotuj wodę, zblanszuj zielsko przez jedną do dwóch minut (zachowa ładny kolorek) po czym wyjmij je i zahartuj zimną wodą.
Do wody, w której blanszowałaś zieleninę dodaj grzybki i powoli gotuj by lekko zmiękły (tu można dodać też kostki warzywnej)
W osobnym garze zeszklij poszatkowaną cebulę na oliwie. Pod koniec dodaj pokrojony seler naciowy i rozgniecione ząbki czosnku zaprawiając odrobiną wody z blanszowania. Kiedy pędy selera lekko zmiękną dodaj resztę wywaru z grzybkami.
Zdejmij z ognia i zmiksuj zawartość.
Dodaj teraz zblanszowane zielsko i ponownie całość równo zmiksuj.
Przypraw odrobiną pieprzy i soli pamiętając, że jeśli dodałaś kostkę warzywną jest w niej już sporo soli.
Można szamać od razu, można dodać gotowane całe lub posiekane jajko albo po dodaniu łyżki śmietany na wierzch dekorujesz zrobieniem wiru (fajnie wygląda)
Fantazjując, można udekorować kwiatami dzikiego czosnku, prymulek, fiołków, pigwowców, jak bardzo wyobraźnia nas poniesie.
Można również pokrzywę przygotować na szpinak:
Składniki:
0,5 kg młodych liści pokrzywy;
Czosnek (ilość ząbków według własnych preferencji);
Sól, pieprz;
4 dag masła.
Przygotowanie:
Pokrzywę dokładnie myjemy, suszymy i drobno kroimy.
W garnku roztapiamy masło, dodajemy pokrzywę i kilka minut podsmażamy. Pod koniec smażenia wrzucamy roztarty z solą czosnek i doprawiamy solą i świeżo zmielonym pieprzem.
Podajemy jako dodatek do omletu, makaronu.