Bluszczyk kurdybanek w wierzeniach ludowych należał do roślin o dość nadzwyczajnym, wręcz czarodziejskim działaniu. Jego moc miała podobno zdolność chronienia człowieka i potężną siłę odpędzania demonów.
Średniowieczna mniszka Św. Hildegarda z Bingen (żyjąca w XII wieku), wymienia go w swoim dziele medyczno-przyrodniczym, w części dotyczącej leczniczych ziół.
W Anglii do XVI wieku bluszczyk kurdybanek był używany w produkcji piwa, nadawał mu charakterystyczny smak.
Możemy spotkać bluszczyk głównie w strefie umiarkowanej Europy i Azji. W Polsce rośnie pospolicie na łąkach, polach przy drogach, w zaroślach, w wilgotnych lasach liściastych.
CHARAKTERYSTYKA ROŚLINY
Bluszczyk należy do roślin wieloletnich z rodziny jasnotowatych, osiąga wysokość ok. 40cm. Jego łodyga ma kanciastą, rozgałęzioną, niekiedy owłosioną, pełzającą, z długimi, łatwo ukorzeniającymi się ulistnionymi rozłogami. Z łodyg wyrastają wzniesione do góry pędy kwiatowe. Liście są w kształcie serca bądź nerki, z grubym, karbowanym brzegiem.
Okres kwitnienia przypada od kwietnia do lipca. Cała roślina jest pokryta we włoskach. Owocem jest poczwórna rozłupnia.
Roślina zawiera garbniki (7%), gorycze (glechominę), cholinę, saponiny, flawonoidy, kwasy, olejek eteryczny, sole mineralne.
Roślina należy do roślin miododajnych (warto dokarmiać pszczoły).
JAK PRZEBIEGA ZBIÓR, SUSZENIE I PRZECHOWYWANIE BLUSZCZYKA KURDYBANKA
Na koniec okresu kwitnienia ścina się młode pędy tuż nad powierzchnią ziemi.
Suszymy rozłożone cienką warstwą, w zacienionym i przewiewnym miejscu w temperaturze otoczenia lub w suszarce w temperaturze do 35 stopni C.
Dokładnie ususzoną roślinę przechowujemy w suchym miejscu, w szczelnie zamkniętym opakowaniu. Chronimy przed światłem.
JAKIE DZIAŁANIE LECZNICZE MA BLUSZCZYK KURDYBANEK
Bluszczyk jest zielem, które ma działanie przeciwzapalne, regenerujące błony śluzowe przewodu pokarmowego i skórę, wykrztuśne, przeciwastmatyczne, bakteriobójcze, przeciwbiegunkowe, pobudzające wydzielanie soków żołądkowych, żółciopędne, odtruwające.
JAKIE ZASTOSOWANIE MA BLUSZCZYK KURDYBANEK:
W MEDYCYNIE:
Wewnętrznie – stosuje się napary i odwary w nieżycie przewodu pokarmowego, w biegunkach, w chorobach wątroby, stanach zapalnych dróg żółciowych, kamicy żółciowej, astmie, nieżytach dróg oddechowych, jako lek ogólnie wzmacniający.
Zewnętrznie – stosuje się w postaci odwaru do przemywania skóry w trądziku pospolitym, w świądzie skóry, w oparzeniach, do płukania w stanach zapalnych jamy ustnej i gardła, jako dodatek do kąpieli.
W medycynie ludowej – roślinę stosowało się wewnętrznie w chorobach płuc, jako środek pobudzający apetyt, poprawiający trawienie i przemianę materii, zewnętrznie używa się jej do kąpieli i do okładów na rany.
W KUCHNI –
Świeże zioło można dodawać do sałatek, zupy ziemniaczanej, jarzynowej, ziołowej, do sosów, jaj sadzonych, omletów, farszu, serów twarogowych, masła ziołowego.
Suszonym zielem przyprawia się mięsa i sosy na ciepło.
W OGRODZIE
– nadaje się do przepięknych kompozycji ogrodowych, ze względu na opadające i długie łodygi.
W JAKI SPOSÓB UPRAWIAĆ BLUSZCZYK KURDYBANEK
STANOWISKO:
- bluszczyk nie jest wymagająca rośliną.
- doskonale radzi sobie w trudnym terenie, potrafi rosnąć nawet w niewielkich i suchych przestrzeniach pomiędzy płytami betonowymi.
- jeżeli chcemy uprawiać bluszczyk kurdybanek w celu większych zbiorów, należy zapewnić mu optymalne warunki do wzrostu.
- najlepiej rozwija się w miejscach półcienistych i cienistych, na pełnym słońcu może przesychać, warto posadzić go w miejscach, gdzie trawa nie chce rosnąć (np. pod koroną drzew i krzewów).
- preferuje żyzne, próchnicze, umiarkowanie wilgotne podłoża.
- sadzonki są czasem trudne do zdobycia w sklepach ogrodniczych, ale nie że niemożliwe. Często wykopuje się małe sadzonki z dziko rosnących w ogrodzie, czy przydrożu.
- w czasie suszy należy nawadniać rośliny wystawione na ekspozycję słoneczną oraz te uprawiane w pojemnikach, nawożenie nawozami mineralnymi jest nie konieczne.